鸻科(学名:Charadriidae):是鸟纲、鸻形目的一科,共有13属71种。包括麦鸡和鸻等,是小中型涉禽。在大多数属中,两性相似,两性之间很少发生两性异形。有长而尖的翅膀; 丰满的身体; 圆头; 和短脖子。;嘴形细狭,尖端具隆起;鼻孔直裂,有鼻沟;跗骨后侧具网状鳞,前缘亦常具网状鳞;趾不具瓣蹼;中爪不具栉缘。
栖息于沿海海滨、湖泊、河流、水塘岸边及其附近沼泽、草地、家口和耕地。在高纬度繁殖的种为候鸟,其中有些种能迁徙到很远的地方。除繁殖季节,一般高度结群。以动物性食物为主,部分取食植物。日夜活动。在沼泽附近杂草丛生的地面凹陷处营巢。每窝产卵4-5枚。雏鸟为早成性。雌雄皆孵卵和照料幼鸟。分布遍于全世界。
(概述图参考来源:)
嘴形细狭,尖端具隆起;鼻孔直裂,有鼻沟;跗蹠后侧具网状鳞,前缘亦常具网状鳞;趾不具瓣蹼;中爪不具栉缘。在湿地中常和鹬类混群在一起,与鹬类相比,鸻类嘴多短而直,尾短而眼睛较大,有些种类颜色较鲜艳,有些麦鸡还有凤冠或肉垂。
这些鸟类因物种而异,每一种都有不同的羽毛,有各种颜色和图案。 在大多数情况下,这些鸟相对较小,通常有浅色或深色的羽毛来搭配海滩或岩石。
该科的鸟类遍布世界各地,通常靠近水生活。栖息于沿海海滨、湖泊、河流、水塘岸边及其附近沼泽、草地、家口和耕地,喜结小群活动于海岸线、河口、盐田、稻田、草地、湖滨、河滩等处。也有例外,比如澳洲小嘴鸻,喜欢生活在澳大利亚中部和西部沙漠的石质土地上。
鸻是一群小鸻鹬,通常生活在海滩和潮汐带。在高纬度繁殖的种为候鸟,其中有些种能迁徙到很远的地方。除繁殖季节,一般高度结群。以动物性食物为主,部分取食植物。日夜活动。中国有3属13种。常见的有灰斑鸻、金鸻、金眶鸻和蒙古沙鸻,多为冬候鸟或旅鸟。除南极外都有分布,是湿地的重要组成。该科鸟类通常活动于海滩、沼泽、湖泊、河流、水库、池塘等水域附近。迁徙时,喜结大群沿较大的河流、海岸线飞行。有时喜欢在一个混合的群体(麦鸡-鸻类-鸥类)中觅食,实际是在利用其他鸟发现食物或报警。以小型软体动物、昆虫及其幼虫为食。
分布于世界各地。除了一些最极端的环境外,不同的物种几乎生活在世界各地。它们栖息在北美洲、中美洲和南美洲的各个地区,包括北部的极地地区。还生活在欧亚大陆、非洲、澳大利亚和周边岛屿的各个地区。
绝大多数鸻科的物种具有社会性的一雌一雄制的交配系统。 一些,如欧金鸻,是一夫多妻的,其他的,如岩鸻,有一个快捷的多巢系统,可能伴随着连续的一雄多雌制。在欧亚大陆,雌性争夺雄性,雄性提供所有的父母的照顾。 在繁殖时,它们会通过高度可见的空中飞行展示来保卫自己的领地。
鸻科不集群营巢,通常是营巢在开阔的地面凹陷处,十分简单,严格说来无真正的巢窝,仅以卵石或杂草茎等铺成。产卵以4枚居多,偶见3或5枚卵,有斑点。孵化期为21-30天。通常雌雄鸟轮流孵卵。在父母双方孵化卵的物种中,雌性和雄性在物种内部和物种之间分担孵化职责的方式各不相同。在一些配对中,父母在早上和晚上在巢中交换,以便它们的孵化节奏遵循一天24小时的孵化节奏,有些物种,雌性和雄性每天交换多达20次。这些幼鸟在孵化后不久就会四处奔跑并陪伴自己的父母。
中文名称 | 学名 | 命名者及年代 | |
|---|---|---|---|
(一) | 鸻亚科 | Charadriinae | Leach, 1820 |
一 | 弯嘴鸻属 | Anarhynchus | Quoy & Gaimard, 1830 |
1 | 弯嘴鸻 | Anarhynchus frontalis | Quoy & Gaimard, 1830 |
二 | 鸻属 | Charadrius | Linnaeus, 1758 |
2 | 环颈鸻 | Charadrius alexandrinus | Linnaeus, 1758 |
3 | 山鸻 | Charadrius alticola | (Berlepsch & Stolzmann, 1902) |
4 | 北红胸鸻 | Charadrius aquilonius | Dowding, 1994 |
5 | 红胸鸻 | Charadrius asiaticus | Pallas, 1773 |
6 | 栗胸鸻 | Charadrius bicinctus | Jardine & Selby, 1827 |
7 | 马岛三带鸻 | Charadrius bifrontatus | Cabanis, 1882 |
8 | 领鸻 | Charadrius collaris | Vieillot, 1818 |
9 | 白脸鸻 | Charadrius dealbatus | (Swinhoe, 1870) |
10 | 金眶鸻 | Charadrius dubius | Scopoli, 1786 |
11 | 双斑鸻 | Charadrius falklandicus | Latham, 1790 |
12 | 弗氏鸻 | Charadrius forbesi | (Shelley, 1883) |
13 | 剑鸻 | Charadrius hiaticula | Linnaeus, 1758 |
14 | 爪哇鸻 | Charadrius javanicus | Chasen, 1938 |
15 | 铁嘴沙鸻 | Charadrius leschenaultii | Lesson, 1826 |
16 | 白额沙鸻 | Charadrius marginatus | Vieillot, 1818 |
17 | 笛鸻 | Charadrius melodus | Ord, 1824 |
18 | 棕胸鸻 | Charadrius modestus | M. H. C. Lichtenstein, 1823 |
19 | 蒙古沙鸻 | Charadrius mongolus | Pallas, 1776 |
20 | 岩鸻 | Charadrius montanus | Townsend, 1837 |
21 | 雪鸻 | Charadrius nivosus | (Cassin, 1858) |
22 | 新西兰鸻 | Charadrius obscurus | J. F. Gmelin, 1789 |
23 | 栗斑鸻 | Charadrius pallidus | Strickland, 1852 |
24 | 基氏沙鸻 | Charadrius pecuarius | Temminck, 1823 |
25 | 马来鸻 | Charadrius peronii | Schlegel, 1865 |
26 | 长嘴剑鸻 | Charadrius placidus | J. E. Gray & G. R. Gray, 1863 |
27 | 红顶鸻 | Charadrius ruficapillus | Temminck, 1822 |
28 | 圣岛沙鸻 | Charadrius sanctaehelenae | (Harting, 1873) |
29 | 半蹼鸻 | Charadrius semipalmatus | Bonaparte, 1825 |
30 | 黑斑沙鸻 | Charadrius thoracicus | (Richmond, 1896) |
31 | 三色鸻 | Charadrius tricollaris | Vieillot, 1818 |
32 | 东方鸻 | Charadrius veredus | Gould, 1848 |
33 | 双领鸻 | Charadrius vociferus | Linnaeus, 1758 |
34 | 厚嘴鸻 | Charadrius wilsonia | Ord, 1814 |
三 | 黑额鸻属 | Elseyornis | Mathews, 1913 |
35 | 黑额鸻 | Elseyornis melanops | (Vieillot, 1818) |
四 | 红膝鸻属 | Erythrogonys | Gould, 1838 |
36 | 红膝鸻 | Erythrogonys cinctus | Gould, 1838 |
五 | 小嘴鸻属 | Eudromias | Brehm, 1830 |
37 | 小嘴鸻 | Eudromias morinellus | (Linnaeus, 1758) |
六 | 橙喉鸻属 | Oreopholus | Jardine & Selby, 1835 |
38 | 橙喉鸻 | Oreopholus ruficollis | (Wagler, 1829) |
七 | 澳洲小嘴鸻属 | Peltohyas | Sharpe, 1896 |
39 | 澳洲小嘴鸻 | Peltohyas australis | (Gould, 1841) |
八 | 冕鸻属 | Phegornis | Gray, 1846 |
40 | 冕鸻 | Phegornis mitchellii | (Fraser, 1845) |
九 | 斑鸻属 | Pluvialis | Brisson, 1760 |
41 | 欧金鸻 | Pluvialis apricaria | (Linnaeus, 1758) |
42 | 美洲金鸻 | Pluvialis dominica | (Statius Müller, 1776) |
43 | 金鸻 | Pluvialis fulva | (J. F. Gmelin, 1789) |
44 | 灰鸻 | Pluvialis squatarola | (Linnaeus, 1758) |
十 | 麦哲伦鸻属 | Pluvianellus | Gray, 1846 |
45 | 麦哲伦鸻 | Pluvianellus socialis | G. R. Gray, 1846 |
十一 | 黑头鸻属 | Thinornis | Gray, 1845 |
46 | 滨鸻 | Thinornis novaeseelandiae | (Vieillot, 1818) |
47 | 黑头鸻 | Thinornis rubricollis | (J. F. Gmelin, 1789) |
(二) | 麦鸡亚科 | Vanellinae | Bonaparte, 1842 |
十二 | 斑麦鸡属 | Hoploxypterus | Bonaparte, 1856 |
48 | 斑麦鸡 | Hoploxypterus cayanus | (Latham, 1790) |
十三 | 麦鸡属 | Vanellus | Brisson, 1760 |
59 | 白头麦鸡 | Vanellus albiceps | Gould, 1834 |
50 | 黑背麦鸡 | Vanellus armatus | (Burchell, 1822) |
51 | 凤头距翅麦鸡 | Vanellus chilensis | (Molina, 1782) |
52 | 灰头麦鸡 | Vanellus cinereus | (Blyth, 1842) |
53 | 冕麦鸡 | Vanellus coronatus | (Boddaert, 1783) |
54 | 长趾麦鸡 | Vanellus crassirostris | (Hartlaub, 1855) |
55 | 距翅麦鸡 | Vanellus duvaucelii | (Lesson, 1826) |
56 | 黄颊麦鸡 | Vanellus gregarius | (Pallas, 1771) |
57 | 肉垂麦鸡 | Vanellus indicus | (Boddaert, 1783) |
58 | 白尾麦鸡 | Vanellus leucurus | (M. H. C. Lichtenstein, 1823) |
59 | 塞内加尔麦鸡 | Vanellus lugubris | (Lesson, 1826) |
62 | 爪哇麦鸡 | Vanellus macropterus | (Wagler, 1827) |
61 | 黄垂麦鸡 | Vanellus malabaricus | (Boddaert, 1783) |
62 | 斑胸麦鸡 | Vanellus melanocephalus | (Rüppell, 1845) |
63 | 黑翅麦鸡 | Vanellus melanopterus | (Cretzschmar, 1829) |
64 | 澳洲麦鸡 | Vanellus miles | (Boddaert, 1783) |
65 | 安第斯麦鸡 | Vanellus resplendens | (Tschudi, 1843) |
66 | 黑喉麦鸡 | Vanellus senegallus | (Linnaeus, 1766) |
67 | 黑胸麦鸡 | Vanellus spinosus | (Linnaeus, 1758) |
68 | 褐胸麦鸡 | Vanellus superciliosus | (Reichenow, 1886) |
69 | 非洲麦鸡 | Vanellus tectus | (Boddaert, 1783) |
70 | 三色麦鸡 | Vanellus tricolor | (Vieillot, 1818) |
71 | 凤头麦鸡 | Vanellus vanellus | (Linnaeus, 1758) |
全部列入《世界自然保护联盟濒危物种红色名录》(IUCN)2016-2021年 ver 3.1:
极危(CR)——3种;濒危(EN)——2种;易危(VU)——2种;近危(NT)——8种;无危(LC)——55种,未评估(NE)——1种。
生活在欧洲的金鸻在冰岛度过夏天,在冰岛的民间传说中,该国第一只鸟的出现意味着春天已经到来。冰岛媒体总是报道第一次看到的就是金鸻。冰岛夏季的预兆,金鸻,每年春天来到冰岛都受到欢迎。金鸻在冰岛人的心中占有非常特殊的位置,它是诗人和艺术家的缪斯。冰岛小学生用一首名为“Lóan er komin”的歌曲欢迎这只鸟,其中包括“千鸟来告别雪”。
在南美国家厄瓜多尔南部的奥佐戈什(Ozogoche)泻湖,每年都有一种罕见的物种迁徙习性,发生在9-10月期间,数百只鸻(在该地区被称为“cuvivíes”)俯冲下来潜入泻湖的冰冷水域,它们死于体温过低,这是一种自杀行为,迄今为止尚未找到科学解释。